انجمن مجازی ترانه سراها

نگاهی به بازار موسیقی کشور

حکومت شوالیه و خاندانش

  بهمن بابازاده: سناریوی تلخ افت آلبوم‌های موسیقی برای بزرگانی چون رضا‌صادقی و علی لهراسبی هم اتفاق افتاد و آخرین آلبوم‌های منتشره موسیقی پاپ هم در بازار موسیقی، شکست سنگینی را متحمل شدند تا اهالی موسیقی بیش از پیش نگران این شاخته از هنر باشند که رفته‌رفته در حال نابودی ا‌ست و اندک سرمایه‌گذاران و تهیه‌کنندگان

این وادی هم دلسرد و ناامید، دیگر انگیزه‌ای برای تداوم حضور نداشته‌باشند.
ضعف در کشف سلیقه‌های روز مخاطب موسیقی همچنین تکراری شدن عجیب ملودی‌ها که تا حدودی هم تاثیرپذیری غیر‌قابل انکاری از قطعات یونانی و ایتالیایی را در آنها به عینه می‌بینیم باعث شده که موسیقی پاپ در آخرین روزهای شروع تعطیلات دو ماهه‌اش (محرم وصفر) افت نا‌امید کننده‌ای را تجربه کند و مخاطبانش را باز هم دلزده و سردرگم نماید.
اما محرم امسال اتفاقی جدید و نو را در بازار موسیقی شاهد بودیم وبرای اولین بار چشممان به جمال آلبوم‌های مناسبتی روشن شود. «سلام آقا» (که دو هفته قبل در همین سايت مفصل به آن پرداختیم) و آلبوم«خاموش» با صدای «کویتی‌پور» اما حاشیه‌های همیشگی دنیای موسیقی و جنگ‌های لفظی در این دو ماه هم دست از سر اهالی موسیقی برنداشت و چند روزی از انتشار آلبوم جدید کویتی‌پور نگذشته بود که جنجال‌ها شروع شد و«کویتی‌پور» از سوی«احسان حق شناس» خواننده جوان شرکت ترانه شرقی ‌به دزدی هنری متهم شد تا رسانه‌های موسیقی که در این روزها به شدت از فقر سوژه می‌نالند، خوراک خوبی پیدا کنند و به شدت پی ماجرا را بگیرند.
اوضاع از این قرار بود که حق‌شناس و کویتی‌پور در گذشته‌ای نه چندان دور قرار بوده قطعه‌ای دو صدایی را با هم اجرا کنند ولی به دلایلی این اتفاق عملی نشده و کویتی‌پور همان قطعه را با همان شعر و تغییر در ملودی‌اش و بدون ذکر نام از صاحب یا صاحبان اصلی در آلبوم‌اش گنجانده تا صدای«حق‌شناس» بلند شود و اعتراضش را از طریق رسانه‌های موسیقایی علنی کند. کویتی‌پور که آبروی هنری‌اش را در خطر دیده بود در جواب این جوان تازه کار، سکوت کرد و فقط حمله تاریخی و تحقیرانه‌ای را به حق‌شناس روانه کرد:«من قبل از انتشار آلبوم این قضیه را با خود این آقا در میان گذاشته بودم و به تهیه‌کننده هم سفارش کرده بودم که در شناسنامه، حتما اسم دوستان ذکر شود ولی این آقا از این اتفاق و به تحریک دوروبری‌هایش خواست که بهره‌برداری رسانه‌ای کند و اسم‌اش را ورد زبان‌ها کند. همین برخوردها باعث شد که من هم جوابی به گفته‌های ایشان ندهم و فقط اسم آلبوم‌ام را به آنها تقدیم می‌کنم:«خاموش»!!
این ماجرا همچنان ادامه دارد و البته ناگفته نماند که رد پای«محسن رجب‌پور» مدیر شرکت ترانه شرقی هم در این ماجرا دیده می‌شود که استاد به راه انداختن جنگ‌های رسانه‌ای و بهره برداری از آنها به نفع خودش است. باید نشست و منتظر ماند که آخر و عاقبت این ماجرا به کجا ختم خواهد شد.
***
در صف انتشار

آلبوم‌های بسیاری در صف انتشار قرار دارند و قطعا پس از ایام سوگواری محرم و صفر بازار موسیقی پاپ باز هم داغ‌تر خواهد شد. خواننده‌هایی مثل رضا یزدانی، محسن یگانه، حمید حامی و حمید خندان با عرضه آلبوم‌ها و آخرین کارهایشان وارد گود رقابت خواهند شد و البته امیدوارم کیفیت کارها به قدری باشد که بتواند تکانی هرچند کوچک به بازار بی‌جان موسیقی پاپ بدهد.
جولان شوالیه
برخلاف ضعف و حرکت روبه عقبی که در موسیقی پاپ شاهد هستیم موسیقی اصیل و سنتی ایرانی، روزهای خوبی را سپری می‌کند و پس از فروش  نجومی وکم نظیر آلبوم«رندان مست» استاد شجریان که در روزهای ملتهب پس از انتخابات صورت گرفت و حرف وحدیث‌های فراوانی را هم در پی داشت، این روزها خاندان شوالیه موسیقی سنتی ایران مشغول جولان در بازار موسیقی هستند و با کارهای قوی وقابل تامل‌شان، تشنگان این عرصه را سیراب کرده‌اند.
The book of austerity که معادل‌اش در زبان فارسی«کتاب ریاضت» یا همان«سفر عسرت» می‌شود شاهکار جدید شوالیه آواز ایرانی است که چند وقتی هست که در بازار موسیقی منتشر شده است. شهرام ناظری و فرخزاد لایق(‌آهنگساز اثر) این بار اثری کاملا متفاوت با آنچه در زمینه موسیقی بوده را عرضه نموده‌اند و ثابت کرده‌اند که موسیقی ایرانی تنها اشعار حافظ و سعدی و حتی مولانا نیست و می‌توان پا را فراتر نهاد و از شعر نو استفاده کرد ودر این راه موفق هم بود. در بحث آهنگسازی این آلبوم باید اقرار کرد که استفاده از سازها در اثر بسیار با دقت انجام شده و فضا سازی‌ها هم بسیار تاثیرگذار و گیراست.
نام آهنگساز این آلبوم برای عموم چندان آشنا و شناخته شده نیست ولی شوالیه هیچگاه ندیده و نسنجیده کاری را پیش نمی‌برد و با شناخت و مطالعه کامل آثار این آهنگساز با او به همکاری پرداخته است. فرخزاد لایق پزشکی اهل موسیقی است که تا چندی پیش هم در ایران زندگی می‌کرد و افتخار شاگردی«مسعود شعاری» نوازنده برجسته سه‌تار را دارد.
این آلبوم تجربه‌ای متفاوت در موسیقی سنتی ایران است و با اشعاری از مهدی‌اخوان‌ثالث، شفیعی کدکنی و هوشنگ ابتهاج گذری دارد بر قسمتی از تاریخ شعر اجتماعی ایران در دهه30 و بیان کننده فضای اجتماعی کشور در آن دوره است.
گذشته از همه اینها، طراحی جلد آلبوم هم در نوع خود کم‌نظیر است. طرح روی جلد اندکی وهم‌آلود به نظر می‌رسد که گویی قصد دارد پیش زمینه‌ای از فضای موسیقایی قطعات را به شنونده معرفی کند. متمایز و نو بودن این آلبوم، عمده دلایلی می‌تواند باشد که مخاطب موسیقی سنتی را به سمت این آلبوم بکشد و تجربه‌ای نو وکم نظیر را به او هدیه کند.
جذابیت و وسوسه گوش کردن این آلبوم زمانی چند برابر می‌شود که بدانید این آلبوم 2 سال پیش در خارج از کشور منتشر شده بود و حدود 5 سالی هم پشت درهای مجوز گیر کرده تا بالاخره موفق به اخذ مجوز انتشار شده است. این آلبوم شامل 10 قطعه است که نوازنده‌های بنامی چون سیامک آقایی، بیژن کامکار، شروین مهاجر، ارسلان کامکار و همایون نصیری در آن نواخته‌اند.
شوالیه‌ای دیگر از خاندان ناظری
بیش از 10 روز از انتشار آلبوم «گه‌بی‌گه» با آهنگسازی و صدای «سیاوش ناظری» می‌گذرد و عکس‌العمل‌های متفاوتی را از کارشناسان و بزرگان موسیقی در مورد این آلبوم شاهد بوده و هستیم. سیاوش ناظری سال 1358 در تهران متولد شد و در خانواده‌ای اهل ادب و هنرپرورش یافت و از آنجایی که خواهر زاده خواننده بزرگ ایران، استاد شهرام ناظری است با حمایت‌های استاد و علیرغم مخالفت‌های پدرش وارد وادی هنر شد. از 9 سالگی آموزش دف را به صورت خود‌آموز فرا گفت و در کنار یادگیری دف، توانست ردیف‌های آوازی استاد دوامی و کریمی را هم فرا بگیرد.
سیاوش دارای فکری نو در تلفیق شعر و موسیقی است و از نوجوانی در بسیاری از آلبوم‌ها و کنسرت‌های دایی خود«شهرام ناظری» حضور داشته است و در این برنامه‌ها بود که به یکی از پخته‌ترین دف‌نوازان ایران تبدیل شد. او تا قبل از انتشار آلبوم«گه‌به‌گه» دو اثر موسیقایی«رقص و آتش» و«هرا» را در کارنامه خود دارد همچنین چند وقت پیش‌تر، از او تک آهنگی به نام«کنیزوخر» به صورت محدود در اینترنت پخش شد که در آثار موسیقایی ایران خرق عادتی بود وبرای اولین بار از اشعار خاص مولانا بهره جسته بود که در ظاهر خلاف و خارج از هنجارها و ارزش‌های معمول جامعه ما بود و البته این اثر، تحسین‌ها و انتقاد‌های زیادی را هم در پی داشت و عکس‌العمل‌های فراوانی را برانگیخت.
اما آلبوم جدید این جوان خاندان شوالیه که به نظربیشتر از آنکه ملودی محور باشد، کلام محور است هم این روزها در بازار موسیقی خوش درخشیده و خوب خودش را نشان داده است:«در این آلبوم سعی کرده‌ام که نگاه تازه‌ای به شعر و موسیقی ایران داشته باشم. به همین دلیل روی تک‌تک کلمات کار کرده و سعی کرده‌ام که آن حسی را که از مفهوم شعر به خواننده منتقل می‌شود در ملودی‌ها جاری کنم.در بسیاری از مواقع خواننده‌های موسیقی سنتی به راحتی از کنار شعر می‌گذرند اما من دوست دارم درکی را که از شعر کسب می‌کنم با یک حس واقعی و دست نخورده به شنونده منتقل کنم. دوست دارم با معرفی این اثر به مردم بگویم که می‌توان به کلمه هم رنگ داد و فقط درگیر تکنیک‌هایی که همیشه مرسوم بوده، نشد.»
ناظری همچنین در مورد اسم آلبوم جدیدش که کمی نامتعارف به نظر می‌رسید در مراسم رونمایی آلبوم‌اش گفت:« با الهام از شعر مولانا که می‌فرماید: بی‌گاه شد، بی‌گاه شد خورشید، اندر چاه شد. تصمیم گرفتم که این نام را انتخاب کنم. بعضی اشعار مولانا یک دفعه تاثیر عظیمی بر من می‌گذارند و من را به ژرفا می‌برد. کلمه بی‌گاه هر چند در فرهنگ لغات معنی خاصی ندارد اما واژه‌ای‌ است که نمی‌توان آن را محدود کرد و معنی خاصی را برای آن برگزید و وسعت بی‌کرانی در معنی  ومفهومش می‌شود تعریف کرد.»
زنده‌باد سنتی‌ها...
با حال و روزی که بازار موسیقی سنتی دارد و آلبوم چهره‌های شاخص به خوبی توانسته‌اند به رونق آن بیفزایند، به نظر می‌رسد که موسیقی پاپ حالا حالاها برای رسیدن و حتی نزدیک شدن به رقیب‌اش ‌فاصله دارد و این فاصله زیاد را در این برهه زمانی باید بدون اغراق به حساب شوالیه و خاندانش که با آلبوم‌ها و کارهای قوی و خوش‌ساخت‌شان به خوبی وبا قدرت دربازار موسیقی جولان می‌دهند.

منبع : اخبار موسيقي ايران/  روزنامه آرمان